-
1 aby
Ⅰ conj. 1. książk. (dla wyrażenia celu, skutku) (przed bezokolicznikami) (in order) to, so as to; (przed zdaniami) so (that)- wyciągnął rękę, aby zerwać kwiat he stretched out his arm to pick a flower- dałam ci kożuch, abyś nie zamarzł I gave you the sheepskin so (that) you wouldn’t freeze (to death)- aby krata nie rdzewiała, pokryj ją lakierem to prevent rusting, coat the grating with varnish- aby nie lest książk.- aby nie było żadnych nieporozumień lest there should be any misunderstandings, in order that there should be no misunderstandings- nie powiedziałem im prawdy, aby ich nie obrazić I didn’t tell them the truth, so as not to offend them a. lest I (should) offend them a. lest they (should) be offended2. (dla wyrażenia woli, sądu) to- chcę, abyś przyszedł I want you to come- nie prosiłem, aby mi pomagała I didn’t ask her to help me- nie wydaje mi się, abyście mogli go znać I don’t think you know him- wątpię, aby to się udało I doubt if it’s going to work3. (wyrażające następstwo) only to- zbudził się, aby po chwili znowu zasnąć he woke up, only to soon fall asleep again4. (dla wyrażenia intensywności) to- jest zbyt wrażliwy, aby tego spokojnie słuchać he’s too sensitive to be able to sit calmly and listen to that- na tyle dobrze znasz polski, abyś mógł się swobodnie porozumieć you know Polish well enough to be able to communicate freely- łóżko jest zbyt szerokie, abyście mogli je wnieść przez drzwi the bed is too wide for you to (be able to) carry it through the door5. (byle) as long as, just so long as- kup jakikolwiek stół, aby drewniany buy any table at all, provided (that) a. as long as it’s wooden- możesz wziąć tę książkę, abyś tylko odłożył ją potem na miejsce you can take the book, as long as you put it back where it belongs- pojadę za miasto, aby tylko była pogoda I’ll be going to the country, as long as a. just so long as the weather’s fineⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) aby zdążyć przed deszczem! let’s hope we make it before the rain comes a. it rains!- abyście tylko wrócili cali i zdrowi! I hope you get back safe and sound!2. (wyrażające wątpliwość) czy te informacje są aby pewne? is the news really reliable?- czy aby potrzebnie się tym martwisz? is there really anything to worry about?- czy on aby się nie przeziębił? are you sure he hasn’t cought a cold?- aby nie za późno na wizytę? isn’t it rather late for a visit- zreperował to aby-aby he repaired it just anyhow a. any old how- na nasze pytania odpowiadał aby zbyć he answered our questions offhandedly* * *1. conj(in order) to, so that2. partona pojechała do Anglii, aby uczyć się angielskiego — she went to England to learn English
* * *conj.form. in order to, to, so that; aby nie... lest..., not to..., in order to avoid...; wycofał się z interesu, aby uratować resztę pieniędzy he withdrew from the business to save the rest of his money; kupił dom nad jeziorem, aby spędzać tam wakacje he bought a cottage at the lake to spend his holidays there; jemy, aby żyć we eat (in order) to live; powiedz jej, aby przyszła tell her to come here; niemożliwe, aby tam był it's impossible for him to be there; mówił bardzo cicho, aby go nikt nie usłyszał he spoke in a very soft voice so that nobody would hear him l. lest anybody (should) hear him l. in order not to be heard; zatrzymał się, aby znów po chwili jechać he stopped only to move on a moment later; pójdę na spacer, aby tylko była pogoda I'll go for a walk, weather permitting.part.1. ( wyraża niepewność) czy aby Kasia poszła spać? has Kate really gone to bed?; czy to aby prawda? is it really true?2. (= byle tylko) aby do jutra if we only make it till tomorrow.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > aby
-
2 aby
conjpojechał do Francji, aby nauczyć się francuskiego — he went to France to learn French
-
3 zamota|ć
pf Ⅰ vt 1. (owinąć) to wrap- zamotać szyję szalem a. w szal to wrap a shawl a. scarf (a)round one’s neck- zamotał dziecko w koc, aby nie zmarzło he’s wrapped the baby in a blanket so that it didn’t get cold- ktoś zamotał sznurek na klamce someone’s wound the string around the doorknob ⇒ motać2. (poplątać) to tangle- wiatr zamotał jej długie włosy the wind tangled her long hair3. (utrudnić zrozumienie) to complicate- sprawa jest tak zamotana, że już nikt chyba nie wie, o co chodzi the matter has become so complicated that no one probably knows now what it is all aboutⅡ zamotać się 1. (zostać unieruchomionym) to become entangled, to get tangled up- koń zamotał się w uprzęży the horse got tangled up in the harness- wieloryb zamotał się w sieciach rybackich the whale became entangled in the fishing net2. (zaplątać się) to tangle up- sznurek się tak zamotał, że nie da się go rozplątać the string has got tangled up so that it can’t be disentangled3. (zaangażować się) przen. to get mixed up (w coś in sth) ⇒ motać się 4. (mówić nieskładnie) to get confused, to get in a muddle- na egzaminie tak się zamotał, że w pewnym momencie nie wiedział, co ma powiedzieć he got into such a muddle in the oral exam that at one point he didn’t know what to sayThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zamota|ć
-
4 uszk|odzić
pf — uszk|adzać impf Ⅰ vt 1. (popsuć) to damage- koparka uszkodziła przewód gazowy an excavator has damaged a gas pipe- podwozie samolotu zostało uszkodzone the landing gear has been damaged- uważał, aby nie uszkodzić znaczka he was careful to not damage the stamp- wichura uszkodziła linię wysokiego napięcia the gale has damaged the power line2. Med. (zranić) to injure, to damage- kość ręki została uszkodzona a bone in his/her hand was damagedⅡ uszkodzić się — uszkadzać się 1. (ulec uszkodzeniu) to be damaged- meble uszkodziły się w czasie transportu the furniture was damaged in transit2. pot., żart. to get hurt- uszkodził się podczas bójki w barze he got hurt during the bar brawlThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > uszk|odzić
-
5 ażeby
Ⅰ conj. książk. 1. (dla wyrażenia celu) in order to a. that, so that, so as to- kupiłam ci kożuch, ażebyś nie marzł w zimie I bought you the sheepskin so that you wouldn’t feel the cold in (the) winter- pokryj kratę lakierem, ażeby nie rdzewiała varnish the grating to prevent it from getting rusty- ażeby odrzucić weto prezydenckie, potrzebna jest… in order to reject the presidential veto, we need…- ażeby nie so as not to; lest książk.- przyjąłem jego zaproszenie, ażeby go nie obrazić I accepted his invitation so as not to offend him a. lest he should be offended- ażeby nie było żadnych nieporozumień lest there should be any misunderstandings a. so that there should be no misunderstandings2. (dla wyrażenia woli, sądu) chcę, ażebyś wrócił przed północą I want you to come back before midnight- nie prosiłem, ażeby mi pomagała I didn’t ask her to help me- nie sądzę, ażebyście go znali I don’t think you know him- wątpię, ażeby ten eksperyment się udał I doubt if this experiment is going to work3. (wyrażające następstwo) only to- deszcz przestał siąpić, ażeby po chwili rozpadać się ponownie it stopped drizzling only to start again a minute or two later4. (dla wyrażenia intensywności) (ona) na tyle dobrze zna polski, ażeby swobodnie się porozumieć she knows Polish well enough to be able to communicate without difficulty- byli zbyt zajęci, ażeby zauważyć jej wejście they were too busy to notice her enter a. come in- łóżko jest zbyt szerokie, ażebyście mogli je tam wstawić the bed’s too wide to fit a. go in thereⅡ part. pot. ażeby go cholera! a. ażeby go pokręciło! damn him! pot.- ażeby to cholera! damn it! pot.* * *conjin order to, so that* * *conj.(= żeby, aby) in order to, so that.part.(= oby, niech) may, let; ażeby go diabli wzięli may he go to hell.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ażeby
-
6 utrzym|ać
pf — utrzym|ywać1 impf Ⅰ vt 1. (nie wypuścić) to hold- był tak słaby, że nie mógł utrzymać łyżki w dłoni he was so weak that he couldn’t even hold a spoon2. (wytrzymać ciężar) to bear, to support- most nie utrzymał ciężaru samochodów i zawalił się the bridge collapsed under the weight of the cars3. (powstrzymać) to hold (back)- utrzymać w rękach wyrywającego się psa to hold back the struggling dog- pilot z trudem mógł utrzymać ster the pilot could barely hold on to the controls4. (zatrzymać) to keep, to hold on to- mimo skandalu utrzymał ministerialne stanowisko despite the scandal he kept his ministerial position- kobiety robią wiele, aby zdobyć mężczyznę i utrzymać go przy sobie women will do a lot to get a man and keep him5. (opłacić) to support, to maintain [rodzinę]; to keep up [dom, obiekt, budynek]- utrzymywać kochankę to keep a mistress6. (nie stracić) to keep, to hold on to- do końca wyścigu utrzymał przewagę he held on to his lead until the end of the race- mimo rozwodu z następcą tronu, księżna utrzymała swój tytuł despite divorcing the crown prince, the princess retained her title7. (zachować) to keep up, to maintain- dzięki regularnej grze w tenisa utrzymał sprawność fizyczną do końca życia playing tennis regularly kept him in good shape all his life- starał się jak najdłużej utrzymać z nią kontakt wzrokowy he tried to maintain eye contact with her for as long as possible- utrzymać konia w dobrej formie to keep a horse in good condition8. (kontynuować) to keep up, to maintain [przyjaźń, korespondencję] Ⅱ utrzymać się — utrzymywać się 1. (pozostać w miejscu) to stay, to remain- utrzymać się na powierzchni wody to stay a. to remain afloat- owoce na drzewie utrzymały się długo there was fruit on the tree for a long time2. (pozostać) to stay, to remain- utrzymać się na stanowisku to remain in a position- zrobi wszystko, byle tylko utrzymać się przy władzy he’ll do anything just to stay in power3. (nie zmienić się) to last- zwyczaj niedzielnych spacerów utrzymał się do dziś the custom of taking Sunday walks is still popular today- jest coraz cieplej, śnieg się nie utrzyma it’s getting warmer and warmer, the snow won’t last- jeśli pogoda się utrzyma przez kilka dni, wkrótce zaczną kwitnąć drzewa if the weather holds for a few days the trees will start blossoming4. (zaspokoić potrzeby finansowe) to earn one’s living, to support oneself- utrzymuje się z pracy jako sprzątaczka she earns her living as a cleaning lady- z takiej marnej pensji się nie utrzymam I can’t support myself on such a low salary- utrzymywać się z pracy/pensji/posady/emerytury to live off one’s work/salary/job/pension5. Wojsk. to maintain a. hold one’s position, to hold out■ dobrze/źle utrzymany in good/bad condition- udało się utrzymać go przy życiu they managed to keep him alive- wiersz jest utrzymany w formie sonetu the poem follows the form of a sonnet- ten utwór muzyczny jest utrzymany w radosnym nastroju this piece of music is joyful in tone- jego list był utrzymany w bardzo chłodnym tonie his letter was very cold in toneThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > utrzym|ać
-
7 trzeba
praed. 1. (należy) trzeba coś zrobić it’s necessary to do sth- trzeba pracować it’s necessary to work- trzeba mu o tym powiedzieć he should a. ought to be told about it- trzeba mu było powiedzieć he should have been told- czy warto to czytać? nie tylko warto, ale nawet trzeba is it worth reading? it’s not only worth it, it’s essential a. a must- trzeba mieć dużo zdrowia, żeby wytrzymać taką podróż you have to be very fit to survive such a journey- trzeba być głupim, żeby tak się zachować only a fool would behave like that- trzeba, żebyś znał prawdę you should know the truth- sprawdź, czy wszystko jest jak trzeba go and check everything is all right- kiedy trzeba, odważnie wypowiada swoje zdanie when necessary, s/he’s quite outspoken- pójdę tam, jeśli trzeba I’ll go there, if necessary- po co tam włazisz gdzie nie trzeba? why do you keep going where you’re not welcome?- zachowuj się jak trzeba behave as one should- zgłosił się o ósmej rano, jak trzeba he came at eight in the morning, as expected- trzeba przyznać, że… admittedly,…- trzeba dodać, że… additionally,…2. (potrzeba) jemu/jej czegoś trzeba he/she needs sth- będzie miała wszystko, czego jej trzeba she’ll have everything she needs- czy trzeba ci pieniędzy? do you need any money?- do tego trzeba dużo cierpliwości this requires a lot of patience- „pomóc ci?” – „nie trzeba” ‘do you need help?’ – ‘no, thanks’- trzeba czasu, aby to zrozumieć it takes time to understand it■ trzeba ci wiedzieć, że… książk. you should be aware (that)…- trzeba szczęścia/nieszczęścia/trafu, żeby… as luck would have it…* * *part(inv) it is necessary to...trzeba mu pomóc — we should help him, he's got to be helped
trzeba przyznać, że... — admittedly..., it should be admitted that...
dziękuję, nie trzeba — no, thanks
* * *trzeba v. pred. indecl.1. (= należy) one should, one ought to; trzeba być głupcem, żeby... one must be a fool to...; trzeba ci wiedzieć, że... you should know that...; trzeba przyznać, że... admittedly..., one has to admit that..., it should be admitted...; trzeba mu pomóc we l. sb should help him.2. (= jest niezbędne) it is necessary to l. that..., one needs to..., it is needed that...; jeśli trzeba if needed, if necessary; nie trzeba go dwa razy prosić you don't have to ask him twice; trzeba wam czegoś? do you need anything?; dziękuję, nie trzeba no, thanks; thank you, I am fine.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > trzeba
-
8 zr|obić
pf Ⅰ vt 1. (wytworzyć) to make [obiad, herbatę, ciasto, półkę, film, listę, notatki]- sos zrobiony z oliwy, miodu i wina a sauce made of olive oil, honey and wine- szalik zrobiony z jedwabiu a scarf made from a. of silk- zrobić sweter/czapkę na drutach to knit a jumper/cap- zrobić zdjęcie a. fotografię to take a picture a. photo(graph)- zrobić gniazdo to make a. build a nest- zrobiłam ci parę kanapek i filiżankę kawy I’ve made some sandwiches and a cup of coffee for you ⇒ robić2. (wykonać, wytworzyć) to make [błąd, ruch, gest]; to do [zakupy, pranie]- zrobić kilka kroków to take a few steps- zrobić opatrunek to put on a dressing- zrobić komuś zastrzyk to give sb an injection- zrobić wiosenne/gruntowne porządki to do the spring/some thorough cleaning- zrób porządek w swoim pokoju clean up a. tidy up your room- doktor mówi, że muszę zrobić badania krwi/prześwietlenie płuc the doctor says I need to have a. do a blood test/a lung X-ray- zrobić karierę to have a (successful) career- zrobić pieniądze/majątek to make money/a fortune- zrobił miliony na handlu bronią he’s made millions from arms trading- zrobić magisterium/doktorat to do a degree/PhD- zrobić na kimś wrażenie to make an impression on sb, to impress sb- jakie on zrobił na tobie wrażenie? what’s your impression of him?- zrobić siusiu/kupę pot. to have a pee/do a poo pot.- mały zrobił siusiu do łóżeczka the little one’s wet the bed pot.- czy coś źle zrobiłem? have I done something wrong?- nie zrobiła niczego złego she hasn’t done anything wrong- zrobię dla ciebie wszystko I’ll do everything I can for you- nie mogłem nic dla niej zrobić there was nothing I could do for her- zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby… I’ll do everything within my power to…- świetnie to zrobiłeś you’ve done very well, you’ve done a great job- chciał pójść spać, ale tego nie zrobił he wanted to go to bed, but didn’t- co mam zrobić z tą kartką/torbą? what should I do with this note/bag?- trzeba coś zrobić z niepunktualną komunikacją miejską something must be done about the unreliable city transport ⇒ robić3. (postąpić w określony sposób) to do [krzywdę, dobry uczynek, szkodę]; to cause [kłopot, zamieszanie]; to make [bałagan, propozycję]- zrobić komuś przykrość to hurt a. upset sb- tato zrobił mi awanturę o bałagan w kuchni Dad gave me a rollicking for making a mess in the kitchen ⇒ robić4. (zorganizować) to have, to hold [zabawę, zebranie, spotkanie]- zróbmy sobie ognisko let’s have a bonfire ⇒ robić5. pot. (pomalować) zrobić sobie twarz to do one’s make-up; to put one’s face on pot.- zrobić sobie oczy/usta to do one’s eyes/lips- zrobiła sobie włosy na blond she dyed her hair blondⅡ vi 1. (postąpić) to do- dobrze zrobiłeś, odrzucając tę ofertę you did well to reject the offer- źle zrobiła, dając mu pieniądze she was wrong to give him money- najlepiej zrobisz, jeśli sobie pójdziesz it’ll be best if you leave ⇒ robić2. (wpłynąć) to do- napij się, to ci dobrze zrobi have a drink, it’ll do you good- rejs źle mu zrobił the voyage wasn’t good for him ⇒ robić3. (odmienić) zrobił z niej gwiazdę he’s made a star of her a. turned her into a star- zrobić z kogoś bandytę/bohatera to make a criminal/hero out of sb- zrobić z kogoś głupca to make a fool (out) of sb- zrobił z siebie pośmiewisko he made a laughing stock of himself ⇒ robićⅢ zrobić się 1. (zmienić się, przeobrazić) dzieci zrobiły się smutne/nieznośne the kids grew a. became sad/started acting up- zrobiłem się głodny I got hungry- zrobił się z niego postawny mężczyzna he’s grown into quite a man- jabłka zrobiły się czerwone the apples turned red- z robaków zrobiły się muchy the maggots turned into flies- ze sprzeczki zrobiła się awantura the argument turned into a big row- co się z niego/niej zrobiło! what’s happened to him/her? ⇒ robić się2. (nastąpić) zrobił się dzień day broke- zrobiła się późna godzina it had grown late ⇒ robić się3. (powstać) [skorupa, zaspa, kra] to be formed; [zmarszczka, kolejka, chmury, para] to form; [szpary, pęcherz, pryszcz] to appear; [problem] to come up, to arise; [zamieszanie, awantura] to break out- zrobiły mu się wrzody/odleżyny he’s developed an ulcer/bedsores- na ścieżce zrobiła się kałuża there was a puddle a. a puddle had formed on the path- w autobusie/na ulicy zrobił się tłok the bus/street had become crowded ⇒ robić się4. pot. (przy pomocy makijażu, charakteryzacji) to make (oneself) up- zrobiła się na Chinkę she made herself up to look like a Chinese- zrobiła się na bóstwo a. piękność she was dressed to kill a. done up to the nines pot. ⇒ robić sięⅣ v imp. 1. (stać się) zrobiło się zimno/gorąco it turned a. got cold/hot- niedługo zrobi się ładnie we’ll soon have some sunny weather- w pokoju zrobiło się cicho/gwarno the room got a. went quiet/got a. grew noisy- w pokoju zrobiło się duszno the room got a. became stuffy, it got a. became stuffy in the room2. (być odczuwanym) zrobiło mu/jej się smutno/wesoło he/she became sad/cheerful- głupio mi/jej się zrobiło I/she felt embarrassed- jeśli jemu/jej zrobi się niedobrze/gorąco… if he/she feels sick/hot…- zrobiło mi się go żal I felt sorry for him- nagle zrobiło mu/jej się ciemno w oczach a. przed oczami he/she suddenly felt faint■ nie mieć co ze sobą zrobić to have nothing to do- zrobić coś z niczego to make something out of nothing- zrobić dobry początek to start off on the right foot, to get off to a good start- zrobić swoje to do one’s share a. bit- zrobić z kimś porządek to take sb in hand- zrobić z kogoś człowieka to make a decent human being out of sb- co nam zrobią, jeśli nie przyjdziemy nothing will happen if we don’t show up- co z nim/tobą zrobić he’s/you’re a hopeless case- co ja zrobię? what can I do?- co ja bez ciebie/niej zrobię? what will I do without you/her?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zr|obić
-
9 nazbyt
adv. książk. too, overly- nazbyt drogi excessively a. prohibitively expensive- jest nazbyt słaba, aby pracować she’s too weak to work- jesteś nazbyt pewny siebie you’re too sure of yourself, you’re over-confident- nazbyt optymistyczne podejście an overly optimistic a. over-optimistic approach- aż nazbyt all a. only too- aż nazbyt często all a. only too often- wiem o tym aż nazbyt dobrze I know that all a. only too well- jest aż nazbyt oczywiste, że… it’s only too obvious that…- nie nazbyt not very, none too- była nie nazbyt urodziwa, ale miała wdzięk she wasn’t very a. all that pretty, but had charm- czy nie nazbyt pochopnie go winisz? aren’t you blaming him too soon?* * *advtoo, excessively* * *adv.too, excessively; aż nazbyt too much; nie nazbyt not so much l. very.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nazbyt
-
10 potrzeba
I -by, -by; dat sg - bie; fw razie potrzeby — if necessary lub required, should the need arise
potrzeby fizjologiczne/cielesne — physiological/bodily needs
- potrzebyII invpotrzeba nam pieniędzy/czasu — we need money/time
* * *I.potrzeba1f.1. (= niezbędność) need, necessity; coś wykonane z potrzeby serca a labor of love; moja postawa wynika z głębokiej potrzeby niesienia pomocy my approach stems from a profound need to give help; nie ma potrzeby, aby... there's no need to...; jeśli zajdzie potrzeba, to... if a need arises then...; w miarę potrzeby możesz zadzwonić do mnie if necessary you can call me; zaspokajać czyjeś potrzeby cater for sb's needs, satisfy l. serve sb's needs; zabezpieczać czyjeś potrzeby make provision for sb; nagła potrzeba emergency; potrzeba chwili expediency; bez potrzeby needlessly, unnecessarily; potrzeba fizjologiczna l. naturalna physiological need, need to relieve o.s.; iść za (swoją) potrzebą go relieve o.s.; nie ma potrzeby się spieszyć there's no need to hurry; potrzeba jest matką wynalazku necessity is the mother of invention.2. pl. (= rzeczy, bez których trudno się obejść) needs; artykuły pierwszej potrzeby necessities; uprawa na własne potrzeby subsistence crop.3. przest. (= ciężkie położenie) need; w (pilnej) potrzebie in (urgent) need; opuścić kogoś w potrzebie leave sb in the lurch, let sb down in his extremity.II.potrzeba2v.indecl. need; potrzeba mi pieniędzy na zakończenie budowy domu I need money to finish the construction of the house; czego ci potrzeba? what do you need?; nic mi więcej nie potrzeba that's all I need l. want; znów powiedziałaś więcej niż potrzeba you said more than necessary again; tego właśnie mi potrzeba that's exactly what I need, that's the very thing I need.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > potrzeba
-
11 prac|ować
impf vi 1. (trudnić się) to work; (ciężko) to labour, to toil; (być zajętym) to be busy- pracować fizycznie/umysłowo to do physical/intellectual work- pracować zawodowo/zarobkowo to have a career/a paid job- pracować społecznie to do voluntary work- pracuję zawodowo od dwudziestu lat I’ve been working for twenty years- pracować sezonowo/dorywczo to do seasonal work/odd jobs- pracować jako tymczasowo zatrudniony to temp, to work as a temp- nie mógł znaleźć stałej pracy, więc pracował dorywczo he couldn’t find a permanent job, so he was temping a. doing odd jobs- pracować bez wytchnienia/ze wszystkich sił/od świtu do nocy to work without respite/as hard as one can/from dawn to dusk- pracował w pocie czoła, aby wyżywić liczną rodzinę he worked his fingers to the bone to provide for his large family- pracować jak wół to work like a Trojan- pracować w godzinach nadliczbowych to work overtime- pracować na akord/na dniówkę to be on piecework/be paid on a daily basis- pracować na czyjeś utrzymanie a. na kogoś to work to support sb- pracuję na samochód/nowe mieszkanie I’m working to get enough money to buy a car/a new flat- bogate kraje długo pracowały na swój dobrobyt it took rich countries many years of hard work to become prosperous- pracować dla kogoś/czegoś to work for sb/sth- pracuję od lat dla ich firmy I’ve been working for their company for years- pracować nad kimś to work on sb- dużo pracował nad sobą, żeby wyćwiczyć pamięć he had to work hard to train his memory- pracować nad czymś to work at a. on sth- pisarz pracował nad nową książką the author was working on a new book- komisja sejmowa pracuje nad ustawą budżetową/o ubezpieczeniach społecznych a parliamentary committee is working on the budget bill/the social insurance bill- musisz pracować nad backhandem you must practise your backhand2. (zarobkować) to work- pracować jako nauczyciel/listonosz to work as a teacher/a postman- pracować w fabryce/w szpitalu to work at a factory/hospital- pracować w przemyśle/reklamie/ubezpieczeniach to work in industry/advertising/insurance- pracować na budowie to work as a builder a. on a building site- pracować etatowo/na pół etatu to have a full-time/part-time job- pracować w systemie zmianowym to work shifts- pracować na dziennej/nocnej zmianie to work days/nights- pracować przy sortowaniu listów to have a job sorting letters- pracować na komputerze/tokarce to work at the computer/lathe- pracować zawodowo przy domowym terminalu to telecommute- pracować głową to do intellectual work- pracować piórem to live by the pen- pracować łopatą to be a labourer- kobieta pracująca a working woman- pracujące matki working mothers3. (współpracować) to work, to cooperate (z kimś/czymś with sb/sth)- dobrze mi się z nim pracuje I like working with him- komisja pracuje z zespołem doradców the commission cooperates with a team of advisers- pracować z młodzieżą to work with young people4. (funkcjonować) [serce, płuca, nerki] to work; [biuro, sklep] to work; [maszyna, silnik] to work, to operate, to run- serce pracuje prawidłowo the heart is functioning normally- podczas pływania pracują wszystkie mięśnie when you swim, all your muscles work- jego umysł pracował sprawnie he was of sound mind- poczta dzisiaj nie pracuje the post office is closed today- sądy pracują opieszale the courts are slow in dealing with the business in hand- szpitale pracują bez przerwy hospitals work non-stop- sklepy pracują do dwudziestej shops stay open till 8 p.m.- wytwórnia pracuje na eksport/na rynek wewnętrzny the plant manufactures for export/for the home market- maszyna pracuje bez zarzutu the machine is running smoothly- tylko dwa z czterech silników pracują only two of the four engines work a. are working- pracować na zwolnionych obrotach to work a. be working at a slow pace- pracować za dwóch a. trzech to work like nobody’s business pot., to do the work of two a. three (men) pot.- czas pracuje dla niego a. na jego korzyść/przeciw niemu a. na jego niekorzyść time is on his side/against him- kto nie pracuje, ten nie je przysł. if you don’t work you shan’t eat przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prac|ować
-
12 r|obić
impf Ⅰ vt 1. (produkować, wytwarzać) to make- robić meble/zabawki to make furniture/toys- robić herbatę/obiad to make tea/lunch- robić szal szydełkiem/na drutach to crochet/knit a shawl- robić obuwie na obstalunek a. na zamówienie [szewc] to make shoes to order- robił sobie garnitury na miarę he had his suits made to measure ⇒ zrobić2. (wykonywać czynność) to do- robić wdech/wydech to breathe in/breathe out- robić pranie to do (the) washing- robić porządki w domu to do (some) house cleaning, to clean the house- robić korektę to proof-read- robić notatki to make notes- robić badania naukowe to do research- robić makijaż to make up- robić komuś operację to operate on sb- robić komuś prześwietlenie to give sb an X-ray- robiła mu opatrunki she dressed his wound/cut- robić komuś prezenty to give sb presents- robić przygotowania do czegoś to make preparations for sth- robić zebranie załogi to organize a staff meeting- nie móc nic robić to be unable to do anything, to be incapable of doing anything ⇒ zrobić3. (postępować w określony sposób) robić awanturę a. piekło to make a row- robić scenę to make a scene- robić głupstwa to be silly- nie rób głupstw don’t be silly- robić obietnice/propozycje to make promises/proposals- robić dygresje to make digressions, to digress- robić ustępstwa to make concessions- robić zamieszanie to make a fuss- robić panikę to panic- dobrze/źle robi, że idzie na urlop it’s a good/bad idea for him/her to go on holiday- robić komuś wymówki/zarzuty (z powodu czegoś) to reproach sb (for sth)- robić komuś krzywdę to do harm to sb- robić aluzje (do czegoś) to make allusions (to sth) ⇒ zrobićⅡ vi pot. (pracować zarobkowo) to work- robić na budowie to work on a construction site- robić od świtu do nocy to work from dawn until dusk- robić przy nafcie to work on an oil rig- robić u kogoś pot. to work for sbⅢ robić się 1. (być przygotowywanym) to be underway- śniadanie już się robi breakfast is being made ⇒ zrobić się2. (zmieniać się) robi się z niego prawdziwy mężczyzna he’s growing into a real man ⇒ zrobić się 3. (stawać się) to get- robi się ciemno/widno/zimno it’s getting dark/light/cold- kiedy na nią patrzy, robi mu się wesoło na sercu when he looks at her his spirits rise ⇒ zrobić się- robić się na blond/rudo to dye one’s hair blond/red- co z nim/nimi robić? what shall we do with him/them?- co tu (tam) robisz? what have you been up to?- co a. cóż (było) robić? what is/was there to do?- wiek robi swoje age takes its toll- moje argumenty zrobiły swoje my reasoning was effective- coś się ze mną/z tym komputerem robi something’s the matter with me/the computer- czas robi swoje time marches on- każdy robił co mógł ≈ everybody did their best- robił co mógł, żeby jej pomóc he did his best to help her- robi, co (do niego/niej) należy he/she’s doing what he/she has to do- robi, co chce he/she does as he/she likes- tu każdy robi co mu się żywnie podoba it’s Liberty Hall here!- ziółka dobrze jej robią na wątrobę herbal tea is good for her liver- niewiele sobie robić z kogoś/czegoś to not care much about sb/sth- niewiele sobie robi z twoich uwag he/she doesn’t care much about what you have to say- robi mi się niedobrze a. słabo I feel sick- robi mi się za gorąco a. za zimno I’m beginning to feel too hot/cold- robi się!, już się robi! pot. right oh!- robić dużo a. wiele dobrego to do a lot of good- robić pieniądze/fortunę a. majątek to make money/a fortune- robić grymasy a. fochy to sulk, to be in a pet- robić 100 kilometrów na godzinę to do a 100 kilometres per hour- robić kogoś na szaro pot. to set sb up, to frame sb- robić komedie pot. to indulge in play-acting, to be play-acting- robić komuś kawały to play tricks on sb- robić pod siebie pot. to be incontinent- robić sobie z kogoś zabawę to make fun of sb; to make sport of sb dat.- robić swoje to do one’s job, to do one’s own thing- robić tragedię z czegoś to make sth out to be a tragedy- nie rób tragedii, wszystko się ułoży don’t despair, everything will be alright- robić w majtki a. spodnie a. portki posp. to wet oneself posp.; to wet one’s pants, to mess oneself- robił w portki ze strachu he was scared out of his wits; he shat himself with fright posp., he was scared shitless posp.- robić wiele/wszystko, aby… to do a lot/everything in order to…- robić wyjątek to make an exception- robić z czegoś sekret a. tajemnicę to make a secret out of sth, to be secretive about sth- nie robiła z tego sekretu a. tajemnicy she made no secret of it- robić z siebie/kogoś pośmiewisko to make a laughing stock of oneself/sbThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > r|obić
-
13 wypad|ać1
impf v imp. 1. (być nakazanym grzecznością) to be fitting- wypada a. wypadałoby podziękować it is a. would be polite to say thank you- nie wypadało odmówić it would have been impolite to refuse2. (być nakazanym przyzwoitością, obyczajem) to be seeming a. becoming książk.- nie wypada tak się przyglądać it isn’t seemly to stare like that- dziewczynkom nie wypadało nosić spodni it was unseemly a. unbecoming for girls to wear trousers3. (być stosownym do okoliczności, godności) to be appropriate a. right- (nie) wypada, aby nasza partia głosowała przeciwko ustawie it wouldn’t be appropriate a. right for our party to vote against the bill- czy wypada w tej sytuacji wyrazić zgodę? would it be right a. appropriate to agree in the circumstances?- dygnęła, jak wypada służącej she bobbed a curtsy, as befitted a maid4. (być słusznym, wskazanym) wypada mieć nadzieję/cieszyć się, że… one should hope/be glad that…- piekarnia jest nierentowna i wypadałoby ją zamknąć the bakery is not profitable and ought to be closed down- wypadało tutaj wspomnieć także o innych źródłach energii it would have been good to mention other energy sources here, tooThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wypad|ać1
-
14 staranie
n.effort, care; dołożyć wszelkich starań, aby... do one's best to...; nie szczędzić starań, aby... spare no pains to...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > staranie
-
15 zale|cić
pf — zale|cać impf vt 1. (poradzić, wyznaczyć) to recommend; (przepisać) to prescribe [dietę, kurację]- lekarz zalecił choremu leżenie w łóżku the doctor recommended that the patient should stay in bed- zalecił mi, żebym nie wchodził do wody he recommended that I (should) stay out of the water- zaleca się, aby wszystkie pojazdy były wyposażone w… it is recommended that all vehicles are equipped with…- przy tego rodzaju schorzeniach zaleca się kąpiele cieplne thermal baths are recommended for such conditions- podręczniki zalecane w szkole podstawowej course books recommended for primary schools- lista zalecanych lektur the recommended reading- zalecana dawka dzienna the recommended daily amount2. (nakazać) to order- prezydent zalecił swoim urzędnikom, aby… the president ordered his officials to…The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zale|cić
-
16 wcześnie
Ⅰ adv. grad. 1. (w początkowym okresie) [przyjść, wstać, wykryć chorobę] early- przyszedłem wcześniej, aby wszystko przygotować I came beforehand to get everything ready2. (przedwcześnie) [dojrzeć, wyjść za mąż] early Ⅱ wcześniej adv. comp. (poprzednio, zawczasu) before, beforehand, previously- czemu mi wcześniej nie powiedziałeś? why didn’t you tell me before?- poznaliśmy się wcześniej we’ve met previously- przyjechała trzy dni wcześniej she arrived three days in advance- powiadomić wcześniej to give prior notice- nie był wcześniej karany he has no previous convictionsⅢ najwcześniej adv. superl. at the earliest- mogę przyjść najwcześniej w poniedziałek the earliest I can come is Monday* * *adv* * *adv.1. (= niepóźno) early; pójść wcześnie spać have an early night; jak najwcześniej as early as possible; im wcześniej, tym lepiej the sooner the better.2. (= uprzednio) before; dwa dni wcześniej two days before.3. (= nie prędzej niż) not sooner than; najwcześniej za tydzień in a week at the earliest; o wiele za wcześnie all too soon, way too early.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wcześnie
-
17 działa|ć
impf vi 1. (wykonywać czynności) [osoba, instytucja] to act, to take action- nigdy nie działał na własną rękę he never acted on his own- zawsze działał w pojedynkę he always acted on his own- ktoś, kto działa szybko i skutecznie somebody who acts quickly and efficiently- w moim imieniu działa adwokat a lawyer is acting for me a. on my behalf- oskarżony utrzymywał, że działał w obronie własnej the accused claimed to have acted in self-defence- dyrektor/konsulat już coś działał w tej sprawiepot. the director/consulate has already taken steps in this matter- w szkole działa drużyna harcerska i klub filmowy the school has an active scout/guide troop and film club- na uczelni działa kilka organizacji studenckich the college has several active student organizations- działa już klub osiedlowy the community club has already been opened- przez kilka lat działał w związkach zawodowych he was a trade union activist for several years- w czasie wojny działał w konspiracji he was active in the underground during the war- działać na czyjąś szkodę to work against sb- podstępnie działał na szkodę swoich kolegów he was working against his colleagues behind their backs, he double-crossed his colleagues- sytuacja polityczna działa na naszą korzyść/niekorzyść the political situation is working to our advantage/disadvantage- czas działa na naszą korzyść time is on our side2. (funkcjonować) [urządzenie, maszyna] to work, to operate- magnetofon działa bez zarzutu the tape recorder works perfectly- odkurzacz się zepsuł, w ogóle nie działa the vacuum cleaner has gone wrong – it isn’t working at all- to urządzenie działa na baterie this appliance works a. runs on batteries a. is battery-operated3. (obowiązywać) [prawo, zasada] to apply, to be valid- prawo/ustawa nie działa wstecz the law/bill isn’t retroactive4. (wywierać wpływ) to act, to have an effect (na kogoś/coś on sb/sth)- benzen działa rakotwórczo benzene is carcinogenic- mówił coraz wolniej, proszki nasenne widać zaczęły działać he was talking more and more slowly, obviously the sleeping pills had begun to take effect- zastrzyk przeciwbólowy przestał działać the analgesic had stopped working a. worn off- tutejszy klimat zbawiennie działa na moje serce the climate here has a beneficial effect on my heart- ten lek działa moczopędnie/przeciwzapalnie this medicine has a diuretic/an anti-inflammatory effect- siemię lniane działa korzystnie na cerę i włosy linseed is good for the complexion and hair- ta muzyka działa na wyobraźnię this music stimulates the imagination ⇒ podziałać5. Chem. to treat vt- działać czymś na coś to treat a. combine sth with sth- działać wodą na dwutlenek siarki, aby wytworzyć kwas siarkowy to add water to sulphuric dioxide to obtain sulphuric acid ⇒ podziałać6. (podniecać) to arouse (sexually) (na kogoś sb)The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > działa|ć
-
18 mierz|yć
impf Ⅰ vt 1. (sprawdzać wymiary) to measure (up)- mierzyć szerokość/wysokość budynku to measure the width/height of a building- mierzyła syna, aby się przekonać, jak szybko rośnie she measured her son to find out how quickly he was growing ⇒ zmierzyć2. (ustalać wartość) to measure- mierzyć komuś temperaturę/puls to take sb’s temperature/pulse- sędzia mierzył czas zawodników the referee was timing the competitors3. (oceniać) to measure- sukces mierzyli brawami na widowni the audience’s applause was the measure of their success ⇒ zmierzyć4. (przymierzać) to try on [ubranie, buty]- mierzyć żakiet u krawca to try on a jacket at the tailor’s ⇒ przymierzyćⅡ vi 1. (mieć określone wymiary) to measure- palma mierzyła dwadzieścia metrów the palm was twenty metres high- koszykarz mierzył ponad dwa metry the basketball player was over two metres tall2. (celować) to aim, to point (w kogoś/coś a. do kogoś/czegoś at sb/sth)- mierzyć do wroga z karabinu to aim a gun at an enemy- długo mierzył, zanim strzelił he took his time aiming before he fired- mierzyć w coś palcem to point (a finger) at sth ⇒ wymierzyćⅢ mierzyć się 1. (samego siebie) to measure one’s height ⇒ zmierzyć się 2. (jeden drugiego) to measure one another ⇒ zmierzyć się 3. książk. (zmagać się) to cope (z czymś with sth)- mierzyć się z przeciwnościami losu/kłopotami to cope with adversities/trouble ⇒ zmierzyć się4. (dorównywać) nie móc się mierzyć z kimś/czymś to be no match for sb/sth- udowodnił, że może mierzyć się z najlepszymi tenisistami świata he has proved he’s a match for the best tennis players in the world- pod względem urody i wdzięku nikt nie mógł się z nią mierzyć no one could match her in beauty and charm■ mierzyć kogoś spojrzeniem a. wzrokiem a. oczami (badawczo) to eye sb up and down; (groźnie) to glare at sb- mierzyć kogoś/coś własną miarą a. miarką to measure sb against one’s own standards- nie można wszystkiego mierzyć jedną miarą you can’t measure everybody against the same standardThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mierz|yć
-
19 przeszk|oda
f 1. (zawada) obstacle, obstruction C/U- natrafić na a. napotkać przeszkodę to come across a. confront a. encounter an obstacle- usunąć/ominąć przeszkodę to remove/avoid an obstacle- próbował omijać przeszkody na trasie he was trying to steer clear of a. avoid obstacles on the road- zwalone drzewo na drodze było przeszkodą dla kierowców a fallen tree made the road impassable to drivers2. Sport. obstacle- bieg z przeszkodami an obstacle race; (w jeździectwie, lekkoatletyce) a steeplechase- tor przeszkód an obstacle course- przesadzić przeszkodę to clear an obstacle- koń brał każdą przeszkodę the horse took a. cleared every obstacle3. (trudność) obstacle, impediment- główną przeszkodą był brak pieniędzy the main obstacle was lack of money- nie zrażał się żadnymi przeszkodami he wasn’t (to be) daunted by any obstacles- brak umiejętności koncentracji jest przeszkodą w efektywnej nauce inability to concentrate is an impediment to effective learning- dostał się tam bez przeszkód he got there without any mishap a. hindrance- na przeszkodzie ich małżeństwu stanęli rodzice their parents stood in the way of their getting married a. marrying- już nic nie stało na przeszkodzie ich zaręczynom there was now nothing to prevent them from getting engaged- nic nie stoi na przeszkodzie, aby realizować ten plan nothing stands in the way of the plan being carried out, nothing is preventing the plan from being carried outThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przeszk|oda
-
20 rozdzielnie
adv. separately- wnoszę, aby poprawki głosować rozdzielnie I move that we vote the amendments separately- „nie” z czasownikiem pisze się rozdzielnie ‘nie’ and the verb are written as separate words* * *adv.separately.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozdzielnie
Страницы
См. также в других словарях:
aby — I {{/stl 13}}{{stl 8}}spój. {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wyraz łączący tylko zdania, mianowicie zdanie nadrzędne ze zdaniem podrzędnym wyrażającym cel treści zdania nadrzędnego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czytała… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie ma — nie było, nie będzie forma nieosobowa zaprzeczona czasownika być 1. «w połączeniu z rzeczownikami (lub odpowiednikami rzeczowników) zwykle w dopełniaczu tworzy zwroty oznaczające nieistnienie, brak czegoś, nieznajdowanie się w określonym miejscu … Słownik języka polskiego
nie kiwnąć palcem, aby... — nie kiwnąć palcem, aby... {{/stl 13}}{{stl 7}} nie zrobić nic, aby... : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie kiwnął palcem, żeby znaleźć sobie jakąś robotę. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie kiwnąć palcem (w bucie) — {{/stl 13}}{{stl 7}} mając możliwości, nie zrobić nic w jakiejś sprawie, być obojętnym i bezczynnym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie kiwnął palcem w bucie, aby pomóc bratu. Nie kiwnę palcem w tej sprawie. Nie kiwnął palcem, kiedy żona malowała… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
aby — 1. książk. «spójnik międzyzdaniowy; żeby» a) «łączący ze zdaniem nadrzędnym zdanie podrzędne wyrażające cel tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym» Wyciągnął rękę, aby zerwać kwiat. b) «łączący ze zdaniem nadrzędnym zdanie podrzędne wyrażające… … Słownik języka polskiego
nic nie stoi na przeszkodzie, aby... [żeby...] — {{/stl 13}}{{stl 33}} nie ma żadnych przeszkód, żeby coś zrobić :{{/stl 33}}{{stl 10}}Nic nie stoi na przeszkodzie, aby iść na spacer. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
niewiele brakowało, a [aby, żeby itp.]... — niewiele brakowało, a [aby, żeby itp.]... {{/stl 13}}{{stl 33}} coś było bliskie urzeczywistnienia, coś mogło się stać (ale się nie stało) :{{/stl 33}}{{stl 10}}Niewiele brakowało, a bylibyśmy pierwsi. Niewiele brakowało, aby ślub nie doszedł do… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być bez [nie mieć] sumienia — {{/stl 13}}{{stl 7}} działać bezwzględnie, nie licząc się z nakazami moralnymi i etycznymi; być złym człowiekiem : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jesteś bez sumienia, skoro tak zasmucasz matkę. Trzeba nie mieć sumienia, aby okraść starą kobietę! {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
żeby — 1. «spójnik (używany także z zakończeniami osobowymi: żebym, żebyś, żebyśmy, żebyście) łączący ze zdaniem nadrzędnym zdanie podrzędne» a) «wyrażające cel tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym; aby» Spotkali się, żeby szczerze porozmawiać. Trzeba… … Słownik języka polskiego
święty — świętytszy, święci 1. «o Bogu, bóstwach: będący przedmiotem najwyższej oceny religijnej i czci z tym związanej; o osobach: ogłoszony po śmierci uroczyście przez Kościół jako zbawiony i mogący być przedmiotem kultu; kanonizowany (skrót: św.)»… … Słownik języka polskiego
kryć — ndk Xa, kryję, kryjesz, kryj, krył, kryty 1. «umieszczać, przechowywać w ukryciu, chować» Wiewiórka kryła orzechy w dziupli. Kryć kosztowności w schowku. 2. «taić coś, nie uzewnętrzniać czegoś» Kryć uczucia, myśli. Krył przed nią swoje zamiary. ◊ … Słownik języka polskiego
